Cách kinh thành Huế khoảng 3km có một khu phố cổ nằm bên cạnh dòng sông Hương đầy thơ mộng ít ai biết rằng nơi đây xưa kia nơi đây là bến cảng nhộn nhịp, sầm uất nhất của Đàng Trong ở thế kỷ 19 đó là Phố cổ Bao Vinh, nay thuộc thị xã Hương Vinh, huyện Hương Trà, Thừa Thiên Huế.
Đến Bao Vinh để tìm về những vẻ đẹp đầy hoài niệm xưa cũ của một thời phồn hoa nay chỉ còn vang bóng. Có chăng sẽ là cái cúi mình, chép miệng, nghẹn ngào: vì một thời đã qua…
Lịch sử phố cổ Bao Vinh
Làng Bao Vinh ra đời rất là sớm, vào năm 1538 đã có tên làng này rồi. Phố cổ Bao Vinh thực sự gọi là phố mang tầm vóc khu vực và ở Huế phả đầu thế kỷ thứ 19 và nó hình thành trung tâm thương mại ở đó.
Cảng thị Thanh Hà – Bao Vinh
Phố cổ Bao Vinh từng có một thời vàng kim trong lịch sử phát triển của mình, đó là khi ghe thuyền trong Nam, ngoài Bắc tấp nập hội tụ lại nơi này chở theo bao thứ hàng hóa, nông sản. Các thương nhân nước ngoài cũng đến đây trao đổi, mua bán rộn ràng biến Bao Vinh thành một thương cảng rộn ràng chẳng kém gì thương cảng Hội An ở Quảng Nam.
Cảng thị Thanh Hà, vào giữa thế kỷ 17 “là nơi thuyền mảnh lớn của Trung Quốc, những con tàu của Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha hay của Pháp đã bỏ neo” (theo Morineau – BAVH). Còn theo lời mô tả của Quốc sử quán triều Nguyễn thì cảng Thanh Hà là nơi “phố xá liên lạc thuở xưa là chợ có tiếng đô hội”. Người đương thời gọi nó là “Đại Minh khách phố”.
(Theo Wiki)
Bởi vậy ca dao xưa mới có câu:
“Bao Vinh cao bợt hẳn bờ
(ca dao Việt Nam)
Ghe mành lui tới, mẹ nhờ duyên con”
Tuy vậy vào năm 1885, khi Kinh đô Huế thất thủ trước thực dân Pháp, Bao Vinh đã bị tàn phá nặng nề và mai một dần. Không còn vị thế của một thương cảng xa hoa, sầm uất nhưng những gì còn xót lại ở khu phố cổ này vẫn gợi nhớ cho bao người về một thời phồn thịnh của Bao Vinh.
Bến Đò
Bến Đò trước kia là bến thuyền náo nhiệt, giờ trở thành bến đò ngang đưa khách qua lại giữa Bao Vinh với các làng Yên Nộ , Phú Mậu, Thanh Tiên ở bên kia sông.
Chợ Bao Vinh
Ghé đến chợ Bao Vinh để được ngắm nhìn bức tranh sống động của trung tâm thương cảng một thời. Cách đây hai thế kỷ, ở Bao Vinh có một chợ nổi rất lớn trên sông nhưng sau những biến cố lịch sử, từ giao thương đường thủy đã chuyển thành đường bộ hình thành nên chợ Bao Vinh như hôm nay.
Chợ nằm giữa khu phố cổ, là nơi nhộn nhịp nhất khu phố, chợ Bao Vinh nay chỉ còn là chợ địa phương, là chợ nhỏ nhưng ở đây cũng bày bán đầy đủ mặt hàng phục vụ đời sống của người dân.
Những ngôi nhà cổ độc đáo
Nhắc đến phố cổ không thể nhắc đến kiến trúc nhà cổ độc đáo. Ở Bao Vinh hiện nay còn giữ lại khoảng chục ngôi nhà xây theo lối truyền thống: đó là những ngôi nhà rường sườn gỗ mái thấp lợp ngói liệt, có tuổi đời từ 150 đến 200 năm.
Hiện tại ở phố cổ Bao Vinh còn lại 13 ngôi nhà cổ. Những ngôi nhà cổ ở Bao Vinh thường là ba gian, hoặc ba gian hai chái hoặc 1 gian 2 chái. Hiện phố cổ Bao Vinh được nằm trong diện trùng tu bảo tồn.
Nguyen Chi Long
Do Nu Gia Nguyen
Hãy đến và cảm nhận hơi thở cuộc sống Phố Cổ
Nhiều năm bị chìm vào lãng quên, thờ ơ, song Bao Vinh vẫn “đẹp” trong mắt du khách. Đâu đây vương vấn cái không gian lãng đãng đầy mê hoặc khi nắng chiều phủ vàng trên khu phố soi mình trên mặt nước sông Hương! Phố cổ hấp dẫn du khách nước ngoài, nhất là khách Nhật Bản, với phố – nhà cổ, cung Thiên Hậu, đền Quan Thánh, cầu một nhịp, cồn Bút, Nê Ngõa tượng đường (thờ ông tổ nghề làm ngói và thợ nề). Họ say mê ngắm nhìn và mua các món hàng chạm khảm, cẩn xà cừ, đan mây, tre, nứa… của Bao Vinh và cả nồi, niêu, bếp lò và nhiều sản phẩm bằng đất nung của các làng nghề Phước Tích, Nam Thanh.
